หุ้น IPO คืออะไร ทำไมต้องจองตลอด?

 

หลายๆ คนคงมีประสบการ์ณในการจองหุ้น IPO 

 

หุ้น IPO คืออะไร?

หุ้น IPO คือ หุ้นของบริษัทของบริษัทนอกตลาดหุ้นที่มีการเติบโต แล้วอยากหาโอกาสในการเติบโตเพิ่มขึ้นจึงเร่มต้นอยากระดมทุนในตลาดหุ้น โดยการนำบริษัทเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ เพื่อนำหุ้นออกเสนอขายแก่ประชาชนชนทั่วไป นั้น คือการ IPO นั่นเอง

 

IPO (Initial Public Offering) คือ การเสนอขายหุ้นต่อประชาชนทั่วไปเป็นครั้งแรก หรือการนำบริษัทเข้าสู่ตลาดหลักทรัพย์เป็นครั้งแรก

 

ลองนึกภาพแบบนี้...

เรามีร้านอาหารเล็กๆ ที่เราเป็นเจ้าของคนเดียว หรือมีเพื่อนทำธรุกิจด้วยกัน ธุรกิจเติบโตดี มีคนชอบมาทานเยอะ แล้วเราอยากขยายสาขาเพิ่ม อยากซื้ออุปกรณ์ใหม่ๆ หรืออยากจ้างพนักงานเพิ่ม แต่เงินทุนไม่พอ (บ้างบริษัทอาจไม่เป็นแบบนี้นะ)

แทนที่จะไปกู้เงินจากธนาคาร เราเลยตัดสินใจ "แบ่งความเป็นเจ้าของ" ร้านอาหารของเราให้คนอื่นๆ ได้มีโอกาสเป็นเจ้าของร่วมกับเรา โดยการขายหุ้นของร้านอาหาร

ซึ่งการทำ IPO ก็คล้ายๆ กัน แต่ทำในระดับใหญ่กว่าและเป็นทางการมากกว่า บริษัทจะต้องเปลี่ยนสถานะจากบริษัทเอกชน (ที่มีเจ้าของเพียงไม่กี่คน) มาเป็นบริษัทมหาชน (ที่เปิดให้ประชาชนทั่วไปเป็นเจ้าของได้) และจดทะเบียนเข้าตลาดหลักทรัพย์

 

แล้วทำไมคนถึงแย่งกันจอง IPO กันจนหมดตลอด หล่ะ

ส่วนมากมาจากการที่ราคาเปิดวันแรก เหนือราคาจองซื้อ IPO มากๆ อยากที่เราเคยเห็นกัน ก็มี OR OKJ ที่เปิดราคาเหนือจองในวันแรกๆ (แต่ก็มีอีกหลายบริษัทที่เปิดมาราคาต่ำจองนะ)

 

แล้วแบบนี้ในเมื่อหุ้น IPO มีทั้งหุ้นที่ราคาเปิดเหนือจองและราคาเปิดต่ำจองในวันแรก ซึ่งจะให้คาดการณ์แบบแน่ชัดว่าราคาจะออกมายังไง ไม่มีใครสามารถทำนายได้ 

 

วันนี้เราเลยมี check list โดยประยุกต์ใช้เทคนิคการตั้งคำถามแบบ 5W2H ที่นิยมใช้ในการวิเคราะห์ปัญหาธุรกิจ เพื่อให้ได้คำตอบครบทุกด้าน เพื่อเอามาใช้ตรวสอบหุ้น IPO ครับ

⏩ WHO เขาเป็นใคร 

ก่อนที่เราจะเอาเงินไปซื้อหุ้นใคร ทำธุรกิจกับใคร ลองดูประวัติเขาก่อนดีมั้ยว่าเป็นใครกันบ้าง ชื่อเสียงเรียงนามว่าอะไร มีฝีมือ มีผลงาน ทำธุรกิจอะไรกันมา สำเร็จมากน้อยแค่ไหน ไว้ใจได้หรือเปล่า เคยมีคดีความอะไรติดตัวมาบ้างมั้ย ซึ่งใน Filing ในส่วนของ Executive Summary และ MD&A จะมีผลประกอบการย้อนหลัง 3 ปี ให้ดูทั้งงบการเงิน อัตราส่วนการเงิน คำอธิบายงบ และความเสี่ยงต่างๆ ให้ลองเข้าไปศึกษากันดูก่อน

⏩ WHAT เอาเงินไปทำอะไร

การจดทะเบียนเข้าตลาดหลักทรัพย์ คือ การระดมทุนจากพวกเรานักลงทุน เราก็มีสิทธิ์ที่จะรู้ว่า เอาเงินเราไปทำอะไร ให้ลองพิจารณาตามนี้
+ เอาเงินไปลงทุน แบบนี้เจตนาดี เพื่อต่อยอดธุรกิจ แต่ก็ต้องดูด้วยว่าลงทุนถูกที่ถูกทางหรือเปล่า เอาไปใช้จ่ายแบบคุ้มค่าทุกบาททุกสตางค์ที่ระดมทุนหรือไม่
+ เอาไปเป็นเงินทุนหมุนเวียน ถ้าสัดส่วนนี้เยอะ ให้สงสัยไว้ก่อนว่า ต้องใช้เงินเยอะในการทำธุรกิจใช่ไหม ต้องหมุนเงินเยอะตลอดเวลาหรือเปล่า แล้วจะไม่ลงทุนต่อยอดกิจการอะไรเลยหรอ ถ้ามาแบบนี้ก็ไม่ค่อยดีนัก
+ เอาเงินไปคืนหนี้ อันนี้มองได้ 2 มุม คือ มุมบวก เขาลงทุนสร้างโรงงาน ซื้อเครื่องจักรล่วงหน้าด้วยเงินตัวเองและกู้เงินมาก่อนแล้วถึงค่อยเข้าตลาดหุ้น เพื่อจะได้ไม่เสียเวลา เข้าตลาดปุ๊บโตเลย แบบนี้ดี แต่ถ้ามุมลบ คือ หนี้สินเยอะมาแต่ไหนแต่ไร เข้าตลาดเพื่อเอาเงินไปใช้หนี้ที่ก่อมา ไม่ได้เอาไปลงทุนอะไรใหม่ หรือหนักกว่านั้นบางกรณี กู้เงินมาจ่ายปันผลให้ตัวเอง แล้วเอาหุ้นเข้าตลาดระดมทุนคนอื่นไปคืนหนี้ธนาคาร แบบนี้ไม่น่ารัก


⏩ WHEN ผลลัพธ์จะเกิดขึ้นเมื่อไหร่

เพราะธุรกิจที่ดีต้องวัดผลได้ และมีกำหนดการที่ชัดเจน ใน File วัตถุประสงค์การใช้เงิน จะมีบอกเป็นข้อๆ เลยว่า ต้องการเอาเงินไปทำอะไรบ้าง ปีไหน เราต้องดูดีๆ บางทีระดมทุนปีนี้ กว่าจะเอาเงินไปสร้างโรงงานเสร็จอีก 2 ปี แบบนี้กำไรก็จะไม่มาซักที
 

⏩ WHERE กระจายหุ้นไปที่ไหนบ้าง

หุ้น IPO ที่ขายออกมานั้นแบ่งสัดส่วนขายให้ใครบ้าง ถ้าให้ดีก็ควรกระจายพอๆ กันทั้ง ต่างชาติ สถาบัน ลูกค้าโบรกเกอร์ รายย่อย เป็นการกระจายให้กันอย่างทั่วถึง แต่ถ้าหุ้นไปกระจุกตัวกับใครเป็นพิเศษ เช่น ผู้มีอุปการคุณของบริษัทหรือของโบรกเกอร์ ก็ระวังไว้ก่อนว่าจะเกิดการชี้นำหรือทำราคาได้
 
นอกจากนั้น สัดส่วนการถือหุ้นหลังการ IPO ก็สำคัญ เจ้าของบริษัท ยังถือหุ้นเยอะที่สุดหรือเปล่า ถ้าทั้งครอบครัวรวมกันเกิน 50% ถือว่าดี แปลว่า เจ้าของยังอยู่ ไม่ทิ้งบริษัทไปไหน มีส่วนได้ส่วนเสียไปในทางเดียวกับผลประกอบการของบริษัท และอยู่ข้างเดียวกับรายย่อย


⏩ WHY เอาจริงๆ เข้าตลาดหุ้นทำไม

ถามตัวเองอีกรอบ เป็นการมองให้ทะลุถึงเบื้องหลังว่า เอาดีๆ จะมาทำอะไรในตลาดหุ้น ทำไมใจดี เอากำไรมาแบ่งให้คนอื่น เรามองได้แบบนี้
+ เข้ามา exit เพราะเห็นแววแล้วว่า ธุรกิจไปต่อไม่ไหวแล้ว พีคแล้ว หรือเหนื่อยแล้ว ขายหุ้นได้กำไรเยอะ แล้วก็เลิกรากันไป
+ เข้ามาจัดสรรมรดกกงสี เพราะครอบครัวใหญ่ ลูก หลาน เยอะ การเข้าตลาดจะช่วยให้บริษัทมีระบบขึ้น มีคนคอยตรวจสอบ พี่น้องถือหุ้นชัดเจนว่าแต่ละคนมีเท่าไหร่ จะได้ไม่ต้องทะเลาะแย่งชิงมรดกกันในวันที่พ่อแม่ไม่อยู่
+ เข้ามาโตจริงๆ แบบนี้ คือดีที่สุด เป็นการเข้ามาระดมทุนเพื่อลงทุนต่อยอด


⏩ HOW ทิศทางอนาคตเป็นอย่างไร

เพราะเราเห็นแค่วันนี้ที่เขาฉายภาพสวยๆ ให้ดูว่า กำไรดี แต่เราต้องมองเทรนด์ หรือแนวโน้มให้ออกว่า อนาคตเป็นอย่างไร โดยการเอางบการเงินมากางดูจะพอรู้ เช่น
+ รายได้ดี กำไรดี เก็บเงินได้จริง ต้องลงไปดูที่งบกระแสเงินสดเลย จะได้เห็นว่า กำไรที่มีนั้น เก็บเงินได้ด้วยนะ ไม่ใช่ปล่อยเครดิตเทอมนานๆ สุดท้ายเก็บเงินไม่ได้ หมุนเงินไม่ทัน เจ๊งพอดี
+ อัตรากำไรสม่ำเสมอ หรือ เพิ่มขึ้นได้ อันนี้สำคัญ เพราะถ้ารายได้ได้ แต่ดันไปลดราคาเยอะ มาร์จิ้นแย่ ในระยะยาวก็ไม่รอด
+ อยู่ในธุรกิจที่เป็นเทรนด์ขาขึ้น คือ ตลาดยังโตได้ต่อ ไม่ใช่ว่าอยู่ในอุตสาหกรรม sunset ยิ่งนานวันยิ่งถดถอย แบบนี้ก็ไม่เอา

⏩ HOW MUCH ขายหุ้นราคาเท่าไหร่

ราคาหุ้นที่ขายถูกหรือแพงแค่ไหน ปกติจะมีบอก Trailing P/E คือ เอากำไร 4 ไตรมาสย้อนหลังมาคำนวณเทียบกับราคาหุ้นที่ขาย เพื่อจะได้เห็นภาพว่าเป็นเท่าไหร่ แต่ต้องดูให้ดีว่า
+ มีรายการพิเศษอะไรที่ทำให้กำไรดูดีเกินจริงที่จะทำแบบนี้ไม่ได้อีกในอนาคตมั้ย ทำให้ P/E ต่ำเกินจริง
+ กำไรต่อหุ้นที่เอามาคำนวณนั้นรวมหุ้นใหม่ที่เพิ่มทุนไปหรือยัง เพราะหลายครั้งชอบแอบไม่รวม ทำให้ P/E ต่ำเกินจริง
+ เอา P/E ไปเทียบกับบริษัทที่ทำธุรกิจคล้ายกัน หรือเทียบกับค่าเฉลี่ยอุตสาหกรรมว่ามากหรือน้อยกว่ากัน

IPO อาจจะเป็นทั้งโอกาสและวิกฤต แต่ไม่ใช่ตาดีได้ตาร้ายเสีย ถ้าเราวิเคราะห์เป็นด้วยหลักการง่ายๆ แบบ 5W2H เราก็จะรู้เท่าทัน และตัดสินใจได้อย่างรอบคอบก่อนลงทุนหุ้น IPO ครับ
Written by: #StockVitamins x #Liberator
 
เมื่อเรามี Check List สำรวจ หุ้น IPO  กันแล้ว แอดก็อยากให้เพื่อนๆ ได้จำกฏของการลงทุนหุ้น IPO จากน้าแดงของเราที่อยากฝากให้เพื่อนๆ นักลงทุนทุกคนได้รู้กัน
 

กฏเหล็กลงทุนหุ้น IPO

+ ท่องไว้เสมอว่า "ไม่ได้บังคับให้ซื้อ"  ▶ จองโดยไม่เข้าใจโอกาสแพ้สูง 

+ ส่วนคนไม่ได้จอง ตระหนักว่า เราอยู่ในสถานะที่ "เสียเปรียบ"  ▶ เล่นเกมส์ที่เสียเปรียบ โอกาสแพ้สูง

 

จำไว้เสมอว่าหุ้น IPO  "ไม่ได้บังคับให้ซื้อ"  การพลาดหุ้น IPO ที่ดี 1 ตัว ยังดีกว่าการเข้าไปติดกับดักในหุ้น IPO ที่ไม่มีอนาคต 10 ตัว 

การจองโดยไม่เข้าใจธุรกิจทำให้โอกาสแพ้สูง และสำหรับคนไม่ได้จอง ต้องตระหนักว่าเรากำลังเล่นเกมที่เสียเปรียบ การลงทุนที่ดีควรมาจากความเข้าใจในธุรกิจ ไม่ใช่แค่ความหวังว่าราคาจะพุ่งในวันแรก

เลือกลงทุนด้วยความรู้ ไม่ใช่แค่ความโลภหรือกลัวพลาดโอกาส เพราะแม้แต่หุ้น IPO ก็มีทั้งที่ราคาพุ่งและร่วงหลังเข้าตลาด

เพื่อน LIBFAM ที่อยากเรียนรู้เรื่องหุ้น IPO ให้แตกฉาน  สามารถคลิกที่รูปคลาสสอนหุ้น  IPO ตีแตก ได้เลย